Plantun de Prouvènço

Pèr coumpara dos planto d'encò nostre

Cardamine hirsuta & Artemisia vulgaris

fotò
fotò
Creissoun-de-prat

Cardamine hirsuta

Brassicaceae Cruciferae

Àutri noum : Creissoun-de-terro, Boutarello.

Noms en français : Cardamine hirsute, Cardamine hérissée.

Descripcioun :
Pichoto erbo de l'an emé de fueio coumpausado que dounon d'èr à-n-aquelo dóu creissoun e en rouseto. Fai de pichòti flour blanco e de coutello dreissado (d'aqui que vèn lou noum latin d'Hirsuta qu'à rèn de vèire emé li péu que n'a pas ges). Se recounèis peréu à si fueio.

Usanço :
Aquéu creissoun-de-prat se manjo en ensalado, soun goust èi proche dóu creissoun. Es uno planto di proun vertuouso (au Canada, ié dison "Cresson officinal"). Ei bon contro lou mau-de-terro (escourbut), li mau de brouncho e lou tussi, e ajudo à digeri. Li fueio soun vertuouso contro li malautié de péu.

Port : Erbo
Taio : 5 à 25 cm
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Teroufite
Cicle bioulougico : Planto de l'an

Gènre : Cardamine
Famiho : Brassicaceae
Famiho classico : Cruciferae

Ordre : Brassicales

Coulour de la flour : Blanco
Petalo : 4
Ø (o loungour) flour : 5 mm
Flourido : Printèms Ivèr

Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 1200 m
Aparado : Noun
Remarco : Ensalado champanello
Febrié à mai

Liò : Champ - Escoumbre e proche dis oustau
Estànci : Termoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Bourealo
Ref. sc. : Cardamine hirsuta L., 1753

fotò
fotò
Artemiso

Artemisia vulgaris

Asteraceae Compositae

Àutri noum : Aussent-fòu, Absinto-de-sant-Jan.

Nom en français : Armoise commune.

Descripcioun :
L'artemiso es uno grando planto que pòu faire mai d'un mètre d'aut. Si fueio soun proun dentado, meme aquéli d'en aut, au contro de li de Artemisia verlotiorum que ié sèmblo proun. Peréu l'artemiso sènt pas tant bon que sa cousino de Chino : artemiso-de-chino.

Usanço :
"Se sabiés li vertu de l'artemiso,
N'en garniriés l'orlo de ta camiso
" (TdF). D'efèt èi bono contro li fèbre, li verme, lis espaime, en tisano e subretout pèr faire veni li règlo : "L'artemiso servié que quand lei fremo avien mau de vèntre. Acò fahié sourti li règlo. Pèr lou vèntre èro bouon l'artemiso." (G. Didon in J.-L. Domenge, EbV, op.cit.). Li jóuini brout se manjon en ensalado o pèr douna de goust à la carno. Pamens, coume pèr l'absinto, fau pas n'en prendre de trop.

Port : Grando erbo
Taio : 50 à 200 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo

Gènre : Artemisia
Famiho : Asteraceae
Famiho classico : Compositae

Ordre : Asterales

Coulour de la flour : Jauno
Petalo : >6
Ø (o loungour) enflourejado : 4 mm
Flourido : Estiéu

Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 1600 m
Aparado : Noun

Liò : Ribiero - Champ - Escoumbre e proche dis oustau - Camin
Estànci : Termoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Bourealo
Ref. sc. : Artemisia vulgaris L., 1753

Partisoun en Prouvènço : CCC à C : mai o mens coumuno ; R à RRR : pulèu o forço raro ; "ges" dins aquéu relarg.
fotò Rose Plano Auto Basso Safrouso Preaupenco Marino Aup
CC
R
C
C
R
C
C
C

Cardamine hirsuta & Artemisia vulgaris

CCC
CC
CCC
CCC
CCC
CCC
C
R

Coumpara Creissoun-de-prat emé uno autro planto

fotò

Coumpara Artemiso emé uno autro planto

fotò